• Welkom bij Audiofreaksforum, Audio, Hifi, Luidsprekers, Buizen. Graag inloggen of registreren.
 

Het begin van een zoektocht

Gestart door Duclaasie, 2 januari 2021, 15:52:13

Vorige topic - Volgende topic

Duclaasie

Citaat van: mr_petit op  5 januari 2021, 00:44:57
Citaat van: Duclaasie op  4 januari 2021, 07:11:31Dat idee begon ik ook al te krijgen. Naalddruk tussen 1,7 en 2,0 gram zit je met een arm van 12,7 gram in de meeste gevallen wel goed denk ik haast
Op zich denk ik ook wel, maar wat mij in je elementenlijst wel opvalt is het gewicht van de elementen.
Het scheelt natuurlijk nogal of je de 6,8 gram van de benz glider neemt of de whopping 11 gram van de Jico of de Dynavector.
Sowieso moet je wel even controleren of je arm dat wel aankan met die headshell. 11 gram is ongeveer 2x zoveel als een at-95e :)
Heb je die effectieve massa van de jelco arm wel eens nagemeten?
Ik vind 'm ontzettend laag. Het is imo bijna onmogelijk om tot een effectieve massa van 9,2gram te komen als de headshell al 8 gram weegt (hs-50). De bijdrage in effectieve massa van contragewicht en armbuis kan bijna niet slechts 1,2 gram zijn.
Ik weet niet wat voor element je er nu in hebt en heb je wel eens de resonantiefrequentie gemeten? (kan bijv. heel makkelijk met audacity)

Je zou ook het contragewicht kunnen wegen en de afstand tot de gimball meten en dan kunnen we het berekenen.
Als het contragewicht en headshell eraf ligt, zou je ook de armbuis kunnen wegen (dus de armbuis aan het uiteinde op bijv een naalddrukweger leggen; dan heb je de ca. helft van het gewicht)
Ik heb er wel een spreadsheet voor maar meestal doe ik het op een papiertje. Dus van alle onderdelen los het traagheidsmoment berekenen, dat bij elkaar optellen en terugrekenen op de armlengte.

Sterker nog, de HS-50 weegt 9,1 gram. Hoe de effectieve arm massa tot stand komt durf ik verder niet te zeggen, maar dit zijn de opgaven van Jelco. Daarbij geeft men aan dat het bereik qua gewicht van element inclusief headshell loopt van 17-34 gram. Dit correspondeert met mijn bevinding, aangezien de HS-50 (9,1 gr) met Nagaoka MP-200 (6,5 gr)+ montage materiaal (ca. 0,5 gr.) er voor zorgde dat het contragewicht vrijwel tegen het pivot punt aan zat. Met de HS-25 staat het gewicht exact één volle omwenteling van 3 gram verder.

De resonantiefrequentie van de MP-200 ligt, gemeten met de Hifi News Test LP op ca. 9 Hz. Compliantie zal dus zo rond de 15 @ 10hz zijn.

In het lijstje is de Jico inderdaad verreweg de zwaarste, waarbij de compliantie ook nog eens compleet onbekend is. De Benz Glider is welliswaar enkele grammen lichter, maar met de compliantie van 14/15 (Medium VS Low output) zou dit een resonantiefrequentie van 9,7-9,4 geven. De Dynavector elementen zijn welliswaar zwaarder, maar hebben ook een lagere compliantie wat elkaar grotendeels opheft. Zal binnenkort een update van het lijstje posten met verder uitgewerkte details.

Duclaasie

5 januari 2021, 20:25:00 #31 Laatste wijziging: 5 januari 2021, 20:28:28 door Duclaasie
Het kost wat tijd en uitzoekwerk, maar hopelijk profiteren hier nog een hoop mensen van. Heb van een aantal potentieel interessante elementen belangrijke specs vergeleken, waaronder de resonantie frequentie. Bij elementen waarvan de compliantie bij 10Hz niet bekend is heb ik de naalddruk en, indien beschikbaar, statische compliantie toegevoegd.  Tevens achter ieder element de kanaalscheiding in dB, vermelding van het materiaal type van de stylus en indicatie van de prijs.

Resonantiefrequentie is op basis van de Jelco TS350 S met HS-25 headshell en 0,5 gram montagemateriaal, totaal effectieve massa 12,7 gram.

Resonantiefrequentie per element
  • Dynavector XX2 MK2 / 10 / 8,9 gr. 1550,- boron stylus 30 db / Res. Freq. 10,74
  • Dynavector 20X2 / 12 / 9,2 g. 945,- Alu Stylus 25db / Res. Freq 10,82
  • Benz Micro ACE SM / 14 / 8,8 gr. 995,- boron stylus 35 db / Res. Freq. 9,16
  • Benz Micro ACE SL / 15 / 8,8 gr. 995,- boron stylus 35 db / Res. Freq. 8,85
  • Benz Micro Glider / SM 14 / 6,8 gr 1280,- boron stylus 35 db / Res. Freq. 9,62
  • Benz Micro Glider / SL 15 / 6,8 gr 1280,- boron stylus 35 db / Res. Freq. 9,30
  • Benz Micro Wood SL / 15 / 9 gr. 1700,- boron stylus 35 dB / Res. Freq. 8,87
  • Benz Micro Wood SM / 14 / 9 gr. 1700,- boron stylus 35db / Res. Freq. 9,23


Elementen met onbekende compliantie @ 10Hz
  • Lyra Delos / 12 @ 100hz 1,75 gr. Naalddruk / 7,3 gr. 1600,- boron stylus 30 db
  • Lyra Dorian / 12 @ 100hz 1,8-2,0 gr. naalddruk / 6,4 gr. Tweedeh. Boron stylus 30 dB
  • Linn Krystal / 1,5-2,0 gr. naalddruk / 7,0 gr. Alu Stylus 1620,- 30db
  • Jico Seto Hori / onb. 2 gr. Naalddruk / 11 gr. 895,- boron stylus 25 db

Naalddruk allemaal 1,6-2,0 gr.
  • Audio Technica AT ART-7 / 10@100hz, static 35 / 8,5 gr. 1090,- boron stylus 30 db
  • Audio Technica AT ART-9 / 18@100hz, static 35 / 8,5 gr. 950,- boron stylus 30 db
  • Audio Technica AT ART-9XA / 10@100hz, static 20 / 8,5 gr. 1399,- boron stylus 30 db
  • Audio Technica AT ART 9XI / 15@100hz, static 25 / 8,5 gr. 1399,- boron stylus 30 db

Aan de hand van deze info valt voorlopig te stellen dat geen van de elementen erg ver afwijkt van de als optimaal gestelde 10Hz resonantiefrequentie. Stuk voor stuk zitten de elementen waarvan voldoende info beschikbaar is tussen de 8Hz en 12Hz.

Blijft over hoe de Audio Technica, Jico en Lyra elementen zich gedragen. Aan de hand van de opgegeven naalddruk biedt het perspectief, maar zekerheid heb je pas bij een meting. Blijft de vraag over, wie heeft er ooit de resonantiefrequentie van deze elementen gemeten en met welke effectieve armmassa is dit uitgevoerd? Mogelijk komen we zo dichter bij een betrouwbare uitspraak over de toepasbaarheid

mr_petit

5 januari 2021, 21:31:16 #32 Laatste wijziging: 5 januari 2021, 22:12:12 door mr_petit
Citaat van: Duclaasie op  5 januari 2021, 12:51:40Waarbij moet worden aangetekend dat een elastomeer zich anders gedraagt dan een veer. Hier is op het Korf blog een mooi stuk over geschreven.

http://korfaudio.com/blog33
Ja, maar let op, korf maakt fouten.
Ze stellen dit als hypothetische kwestie en binden daar vervolgens bindende conclusies aan.
Dus zonder het daadwerkelijk na te meten. Ze hebben namelijk geen idee waar de range van naaldkracht zich bevind in hun 'strain' bereik.
En zonder dat te onderzoeken kan je er ook geen conclusies aan verbinden, terwijl ze dat wel doen.
Denk jij dat je resonantiefrequentie significant veranderd als je je naalddruk veranderd van bij wijze van spreken 1,75 gram naar 2,25 gram?
Als dat niet het geval is, heeft korf ongelijk ;)
Wat zij ook als 'study' beschouwen, beschouw ik in de lucht gewauwel aangezien ze hun theorie niet bewijzen. Het is een gedachtespinsel.
Of er verandering is wordt niet bewezen, en indien er verandering is, hoeveel dat is wordt ook niet toegelicht en ook niet beoordeeld.
Als voorbeeldje: stel er wordt onder een andere naalddruk (dus andere 'strain') een resonantiefrequentie gemeten van 10,5Hz ipv 10Hz. Is dat dan reden om de traditionele formule niet meer te gebruiken?
Ik denk van niet.
Garrard 401 - Ortofon AS-212

mr_petit

5 januari 2021, 22:17:39 #33 Laatste wijziging: 5 januari 2021, 22:25:06 door mr_petit
Citaat van: Duclaasie op  5 januari 2021, 13:13:27De resonantiefrequentie van de MP-200 ligt, gemeten met de Hifi News Test LP op ca. 9 Hz. Compliantie zal dus zo rond de 15 @ 10hz zijn.
Is dat met die hs-50 headshell (9,1 gram) of met de hs-25 headshell (12 gram)?

Zelf denk ik dat je (of we) beter de effectieve massa van je arm met de hand kunnen uitrekenen zodat daar geen twijfel over bestaat.
De gegevens die dan nodig zijn:
Gewicht van het contragewicht.
de afstand van het midden van het contragewicht tot de gimball
Gewicht van de armbuis (zonder headshell) wat op een weegschaaltje/naalddrukweger (als dat lukt) drukt als het einde van de armbuis op de weegschaal ligt
Lengte van die armbuis (sme connector tot de gimball)
Gewicht van de headshell.
Ik denk namelijk dat je veel zwaarder zal uitkomen. Richting 12 gram met de hs-50 en richting 15 gram met de hs-25.
Dat is mijn inschatting, maar ik kan er natuurlijk naast zitten (maar ik verwacht geen 3 gram :P)
Garrard 401 - Ortofon AS-212

mr_petit

5 januari 2021, 23:19:56 #34 Laatste wijziging: 6 januari 2021, 00:25:47 door mr_petit
Ik heb ook nog even een experimentje gedaan betreffende de beweringen van korf, waarbij ze eigenlijk beweren dat de 'simpele formule' (van Carlsson, gebaseerd op de wet van Hooke), omdat de moderne naaldophanging een polymeer is en die geen rechte curve zou hebben in relatie tot de 'strain' (oftewel belasting) die erop staat.
Mijn experiment bestaat uit het volgende: Ik ga de resonantiefrequenties meten met een bepaald element (in dit geval een at-3600l, maar het type maakt natuurlijk niet uit), bij een naaldkracht van 2,0 gram (oftewel 20 mN) en een naaldkracht van 3,0 gram (oftewel 30 mN).
Betreffende naaldkrachtenspreiding is dit natuurlijk enorm. Niemand beschouwd zo'n enorme spreiding als ze zitten te dubben over welke naaldkracht ze moeten gebruiken. Dus als er significante verschillen te ontdekken zijn conform Korf's speculaties, dan zou dat bij deze spreiding zeker aan het licht moeten komen (immers des de kleiner het verschil in naalddruk tussen de 2 situaties, des de kleiner het verschil in compliantie volgens korf's grafiekjes.

Ik heb een meting gedaan met muziek, maar ook een meting met een verticale resonantietesttrack. Niet diegene die op de hifi news plaat staat, want die doet vrijwel niks, dat is een waardeloze track, maar eentje van Ortofon (testplaat no. 0001 geloof ik).
Ik neem beide testtracks op (audacity) en doe een spectrumanalyse (waarbij de resonanties als signaaloutput te zien zullen zijn), en ik maak videobeelden.
De laterale resonantiemeting is minder van belang omdat laterale 'strain' niet zoveel zal veranderen, maar die resonantie is natuurlijk wel te zien als de muziektrack bekeken wordt (en na wat later blijkt: ook waarschijnlijk in de verticale track).
Hoe dan ook, uiteindelijk gaat het om het totale resonantiebeeld.
Bij een normale laterale resonantiefrequentiemeting zit dit element mooi rond de 10Hz in deze arm/headshell combi.

Videobeelden:
testtrack bij 2,0 gram:


Ik zie bij ca. 16hz een hele kleine resonantie beginnen (met name op gehoor), en er zijn 2 grote resonanties: eentje rond de 12Hz (wellicht iets erboven) en eentje bij 10Hz (ik gok dat die laatste gewoon de laterale resonantie is; ik denk zelfs bij 10Hz ook laterale bewegingen (naast verticale bewegingen) te zien en bij 12Hz alleen verticale bewegingne.)

Testtrack bij 3,0 gram:


Ik zie gewoon precies hetzelfde gebeuren als bij 2.0 gram VTF...

Dan de spectrumanalyse:
De gehele testtrack wordt geselecteerd in audacity en de spectrumanalyse weergegeven:

2,0 gram VTF:



3,0 gram VTF:


In mijn ogen zien de resonantiepieken er hetzelfde uit. Zeker de centerfrequenties van die pieken zijn gewoon hetzelfde (in de spectrumanalyse worden de pieken gesteld op  10, 11 en 16Hz, maar die worden wel afgerond op hele Herzen; als ik zelf inzoom, dan gok ik 9,5Hz, 11,5Hz en 15,5Hz). Dus dat houdt in dat de compliantie niet veranderd met de naalddruk (of 'strain' als ze dat zo mooi noemen); althans niet in het bereik waar normaliter naalddrukvariaties plaatsvinden. Ik heb nu dat bereik op 1 gram gesteld, wat m.i. heel veel is, maar ik sluit niet uit dat als er opeens met 8 gram naalddruk gespeeld wordt dat er een heel ander beeld te zien is. Maar dat is een spreiding die nooit voor zal komen, waardoor dat ook geen nuttig scenario is om te beschouwen.

Ik heb hier nog 2 spectrale plots van hetzelfde stuk muziek; voor zover dat exact mogelijk is om te selecteren is natuurlijk; bij de resonantietracks kon ik de hele track pakken maar bij een compleet nummer werkt dat niet, dus is het hier ca. 30seconde:

2.0 gram VTF:


3.0 gram VTF:


Ook hier weer zijn de frequenties van de resonanties exact hetzelfde.
Er is alleen een klein verschil in demping van de frequenties. Dat kan best aan de trackingscapaciteiten liggen.
Bij 2.0 gram VTF zijn de trackingsprestaties van de at-3600L beduidend minder dan bij 3.0 gram (2.0 gr. VTF is dan ook duidelijk te laag voor dit element)

Maar hoe dan ook: ik begrijp niet waar ze bij Korf zich zo druk om maken. Misschien als ze zelf daadwerkelijk metingen uitgevoerd hadden waren ze tot dezelfde conclusie gekomen.
Ik vermoed zelf dat ze geen testplaat hebben waar een goede verticale meetrack op staat (Verticale meettracks zijn dungezaaid en diegene die goed verkrijgbaar is (op de hifi news testplaat) die werkt voor geen meter).
Ik vind het ook een beetje raar dat een willekeurig persoon op een willekeurig forum de beweringen van korf zo makkelijk kan weerleggen, dus ik weet ook niet goed wat ik van hun moet vinden. Soms maken ze hele mooie blogs, met hele mooie metingen etc etc , en soms maken ze er echt een potje van (zoals hier). Een theorie is namelijk niets waard als je die niet met metingen kan onderbouwen en een ander die met metingen heel makkelijk onderuit kan halen.
Ik denk dat het bij hun ook al misgaat doordat ze niet nadenken over compliantiewaarden en in hoeverre deze zich verhouden tot wereldlijke waarden en de schaalbaarheid daarvan (dus hoeveel is 10 cu nou eigenlijk werkelijk en hoe verhoudt zich dat tot VTF... dat soort zaken).

Mensen die nog een filmpje willen zien van de HFNR testplaat met laterale en verticale resonantietrack (en dus het vrijwel niet laten zien van verticale resonanties, terwijl de ortofon plaat daar geen moeite mee heeft):
klikkerdeklik
Bij de verticale track wordt er ook op een gegeven moment geschakeld met de apparatuur en kan wellicht oorzaak van het mislukken van de track zijn.
De laterale track is wel min of meer goed (er wordt hoorbaar en meetbaar aan een knop gedraaid en het zijn dus geen stappen per hz of per 2hz)
Ik heb een Tacet meetplaat die dat heel erg goed doet overigens (die laat slecht dempende elementen/combi's soms ook gewoon uit de groef springen :D)
Maar als je gaat meten is de Firato (jan kool) de beste denk ik (zachte signalen, geen piloottoon etc)

Tot zover deze kleine toevoeging betreffende de zoektocht.
Garrard 401 - Ortofon AS-212

Duclaasie

Citaat van: mr_petit op  5 januari 2021, 22:17:39
Citaat van: Duclaasie op  5 januari 2021, 13:13:27De resonantiefrequentie van de MP-200 ligt, gemeten met de Hifi News Test LP op ca. 9 Hz. Compliantie zal dus zo rond de 15 @ 10hz zijn.
Is dat met die hs-50 headshell (9,1 gram) of met de hs-25 headshell (12 gram)?

Zelf denk ik dat je (of we) beter de effectieve massa van je arm met de hand kunnen uitrekenen zodat daar geen twijfel over bestaat.
De gegevens die dan nodig zijn:
Gewicht van het contragewicht.
de afstand van het midden van het contragewicht tot de gimball
Gewicht van de armbuis (zonder headshell) wat op een weegschaaltje/naalddrukweger (als dat lukt) drukt als het einde van de armbuis op de weegschaal ligt
Lengte van die armbuis (sme connector tot de gimball)
Gewicht van de headshell.
Ik denk namelijk dat je veel zwaarder zal uitkomen. Richting 12 gram met de hs-50 en richting 15 gram met de hs-25.
Dat is mijn inschatting, maar ik kan er natuurlijk naast zitten (maar ik verwacht geen 3 gram :P)

Dat is met de HS-25 waarbij de effectieve massa op 12,2. Daar komen dan massa element van 6,5 gram en 0,5 gram montage materiaal bij

mr_petit

6 januari 2021, 01:58:22 #36 Laatste wijziging: 6 januari 2021, 02:27:07 door mr_petit
Citaat van: Duclaasie op  6 januari 2021, 01:41:20Dat is met de HS-25 waarbij de effectieve massa op 12,2. Daar komen dan massa element van 6,5 gram en 0,5 gram montage materiaal bij
Op zich is 15mm/N geen ongeloofwaardige waarde voor een type element als een MP-200.
Maar als je resonantiefrequentie 9Hz en je compliantie 15mm/N is, kan je armmassa tussen de 12 en 16 gram liggen. (dus van 8,5Hz tot 9,5Hz)
Dat geeft op zich ook wel aan wat voor spreiding je allemaal kan hebben binnen een marge zonder dat het eigenlijk op papier uitmaakt :).
Ook al zie je op het web enorme verschillen; dat mensen de mp-200 meten op een compliantie van 23-24mm/N, ook weer gebaseerd op hun opgave van effectieve massa van de arm. Dus wel metingingen van compliantie, maar nooit een bijbehorende meting van de massa van een arm ;).
Want ook daar gaat echt heel veel mis. Zo heb ik een dual 721, waarbij hele volksstammen van indruk zijn dat die een lichte arm heeft (10-12 gram etc), terwijl die toch echt ~16,5 gram effectief is. (kan een half grammetje ernaast zitten)

Al zal die meting van 23-24mm/N die ik vond (samen met nog vele andere waarden) absoluut niet kloppen, want dan zou je een veel lagere resonantiefrequentie moeten meten, en ik denk dat dat wel goed is. Al zou ik graag een spectrumplot willen zien van jouw combi, want daar valt nog meer in af te lezen.
Heb je de mogelijkheid om je stereo op je pc/laptop aan te sluiten? Audacity is gratis voor pc en mac en het is een interessante tool.

Heb je op dit moment eigenlijk al een voorkeur uit je lijst?
Het zijn prijzige elementen. Heb je er ooit 1 van gehoord? blind kopen met dit soort prijzen is nogal wat (vind ik persoonlijk; ik zou zelf nooit zoveel geld aan een element uitgeven denk ik, maar dat is natuurlijk heel persoonlijk)
Ik zou zelf ook naar stylustype kijken. Microridge/microline is natuurlijk aantrekkelijk vanwege dat ze langer meegaan (mee zouden gaan althans)
Garrard 401 - Ortofon AS-212

Duclaasie

Ik heb geen twee kanaals lijningang op mijn laptop, alleen microfoon. Maar volgens mij moet dat voor deze meting toereikend zijn. Zal er komend weekend eens naar kijken.

Ik heb nog geen van de elementen beluisterd, dit is puur de benadering vanuit technische haalbaarheid. Luisteren zal dan ook pas in een later stadium worden gedaan.

Goed dat je Stylus type aangeeft. Hoewel ook daar weer allerlei varianten zijn die zijn afgeleid van. De Gyger S tip op de BenZ bijvoorbeeld... 

Al met al genoeg stof tot nadenken

Jeronimo

Mocht je de AT ART9 in combinatie met een Linn Sondek/ITTOK-arm/JK Acoustics phono amp willen beluisteren ben je hier welkom.

mr_petit

Citaat van: Duclaasie op  6 januari 2021, 08:57:42Ik heb geen twee kanaals lijningang op mijn laptop, alleen microfoon. Maar volgens mij moet dat voor deze meting toereikend zijn. Zal er komend weekend eens naar kijken.
Bij een laptop kan je idd gewoon een lijnsignaal in de microfooningang pluggen (het is eigenlijk altijd een gecombineerde lijn/microfoon/hoofdtelefoon socket.
Bij inpluggen vraagt windows althans of je een hoofdtelefoon of een microfoon inplugt (microfoon kiezen uiteraard).
In audacity kan je gewoon het volume van het ingangssignaal regelen.
Garrard 401 - Ortofon AS-212

Duclaasie

Citaat van: Jeronimo op  6 januari 2021, 13:36:37Mocht je de AT ART9 in combinatie met een Linn Sondek/ITTOK-arm/JK Acoustics phono amp willen beluisteren ben je hier welkom.

Dit aanbod houd ik zeker in gedachten!

Hoe is de ART 9 te omschrijven qua klank?

mr_petit

7 januari 2021, 20:21:56 #41 Laatste wijziging: 7 januari 2021, 22:12:23 door mr_petit
En hoe is die at33 ptg? (die zit evt ooit een keer in mijn budget :D ;D)

Ik vraag me trouwens af in hoeverre het belangrijk is of het element recentelijk ontwikkeld is. De techniek staat natuurlijk niet stil.
Audio Technica ziet kennelijk de noodzaak aardig wat nieuwe series van elementen te moeten ontwikkelen; meer dan andere merken m.i.
Je gaat toch afvragen waarom. De nieuw ontwikkelde elementseries lijken me niet goedkoper geproduceerd.
Iig mag je voor het geld wel een boron cantilever en een microridge/microline/Gyger S/line contact tip verwachten.
Uiteindelijk kies je voor de klank, maar als je voor 1000 euro een alu cantilever en elliptische naald krijgt, zou ik me toch een beetje bekocht voelen.
De klank die een element geeft is natuurlijk ook moeilijk te definieren. Op een gegeven moment kom je natuurlijk ook een keer een plaat tegen met enorm veel IGD (of althans, heel moeilijk te tracken binnenste groeven. Voor dit bedrag moet een element ook heel goed dergelijke nummers kunnen afspelen.
Mocht je gaan testen/luisteren: heb je zo'n plaat op het oog?

Trouwens, op het favorietenlijstje zouden ook nog de 2 goedkoopste elementen van Zyx kunnen staan (de bloom 2 en de ultimate 100).
Toch van een echt high end merk.

Indien je niet genoeg keuze had :)
Garrard 401 - Ortofon AS-212

Duclaasie


Jeronimo

Aan de ITTOK arm wordt een effectieve massa van 11,5 gram toegekend. Wat daar ook van zij, de combinatie met de ART 9 werkt uit de kunst.

Duclaasie

Net maat eens een mailtje naar AT gestuurd welke element zij aanbevelen bij een arm massa van ca. 12,5 gram. Ben benieuwd...